اشپل ماهی چیست و چگونه آن را بپزیم؟

اشپل ماهی همان دانه‌های گرد کوچک و نارنجی رنگی هستند که در رستوران‌های شمالی کنار غذایتان سرو می‌شوند. این ماده‌ی مغذی و پرکالری؛ تخم‌های ماهی هستند که داخل پرده نازکی در شکم انواع ماهی‌ها از جمله: سالمون، ماهی سفید، اوزون برون، ماهی کولی و ماهی سیم وجود دارد. طرز تهیه اشپل ماهی در رستوران‌ها، معمولا بصورت مخلفات همراه زیتون و باقالی است. اما به دلیل خواص و انرژی زیاد آن، غذاهای خانگی مختلفی با آن پخت می‌شوند که ارزش امتحان کردن را دارند. شمالی‌ها، انواع غذاها از جمله: کوکو اشپل، اشپل لقمه، اشپل روده، اشپل شور، اشپل سرخ شده و … را با تخم ماهی سفید دریای خزر می‌پزند و طرز نگهداری اشپل ماهی را به خوبی می‌دانند.

اگر اهل شمال یا جنوب کشور باشید، به احتمال زیاد روش پاک کردن، پختن و تهیه اشپل شور را می‌دانید. ما در این مطلب از خواص و مضررات اشپل می‌گوییم و بعد از آوردن نکات مهم پخت، دستور اصلی چند غذا با اشپل ماهی را بطور کامل توضیح می‎دهیم. پس اگر قبلا اشپل پخته‌اید؛ حتما نگاهی به دستور پخت‌ها و نکات آن بیاندازید و اگر اولین بار است که با این ماده مغذی غذا می‌پزید، مراحل را با دقت بخوانید.

فرق اشپل با خاویار

همه ما خاویار را می‌شناسیم، یکی از گران‌ترین خوراکی‌های دنیا که ایران بزرگترین پرورش دهنده آن است. اما خاویار چه فرقی با اشپل دارد؟ در واقع خاویار نوعی اشپل است. اشپل در تمامی ماهی‌های ماده وجود دارد اما نوع و خواص هر یک متفاوت است. در برخی از ماهی‌ها به قدری کم و ناچیز است که ارزش خارج کردن را ندارد. اما برخی دیگر از ماهی‌ها مانند: ماهی سالمون، اوزون برون، قزل آلا و ماهی سفید، مقدار زیادی اشپل داخل شکمشان دارند. خاویار، اشپل ماهی اوزون برون؛ یکی از ماهیان گران قیمت دریای خزر است. مواد مغذی این اشپل زیاد است و از این رو ارزش غذایی بسیار بالایی دارد.

فواید اشپل ماهی

با توجه به اینکه خواص ماهی تازه چندین برابر ماهی‌هایی است که در بازار‌ شهر‌ای دور از دریا فروخته می‌شوند، خرید آنلاین ماهی روشی آسان برای خرید ماهی تازه جنوب است. فروشگاه ماهی مشتا؛ انواع ماهی‌های‌های تازه جنوب را با بسته بندی‌های مخصوص، در کوتاه‌ترین زمان ممکن به شهرستان‌ها ارسال می‌کند که در نهایت، ماهی تازه صید شده به دست مشتری می‌رسد. پس اگر قصد خرید ماهی تازه دارید؛ به فروشگاه ما سر بزنید.

همه ما از خواص غذاهای دریایی خبر داریم. گوشت ماهی، شامل پروتئین و مواد مغذی است. ماهی‌های آزاد جنوب و شمال کشور به دلیل رشد طبیعی در آب‌های آزاد؛ نسبت به ماهی‌های پرورشی، خواص بیش‌تری دارند. اشپل بر خلاف گوشت آبزیان، جیوه و دیگر فلزات سنگین را ندارد و به دلیل داشتن مواد مغذی زیر، فواید زیادی دارد:

• اسیدهای چرب امگا-۳: به گفته متخصصان؛ مصرف روزانه یک گرم امگا-۳ برای سلامت مغز و قلب ضروری است. امگا-۳ باعث کاهش التهاب بدن شده و توان ذهنی و حافظه را بهبود می‌بخشد و از پیری زودرس و افسردگی پیشگیری می‌کند.
• ویتامین B۱۲: این ویتامین در بهبود عملکرد مغز و تبدیل غذا به انرژی، نقش مهمی دارد.
• ویتامینای A،E،D
• املاح معدنی ید و فسفر
• مزاج اشپل بر خلاف گوشت ماهی گرم است و نیروی جنسی را افزایش داده و باروری را تقویت می‌کند.

مضرات اشپل ماهی

اشپل ماهی دارای مقدار زیادی کلسترول است. هر ۲۸ گرم اشپل، کلسترولی معادل با یک تخم مرغ بزرگ دارد، حالا اگر فقط 50 گرم اشپل بخورید بیش‌تر از ۳۰۰ میلی گرم کلسترول دریافت خواهید کرد و این بیش‌ از مقدار مورد نیاز یک فرد سالم است. مصرف زیاد کلسترول به شدت برای سیستم قلبی عروقی مضر است و ریسک سکته‌های قلبی را افزایش می‌دهد. پس به هیچ عنوان در خوردن تخم ماهی زیاده روی نکنید. مقدار مصرف روزانه آن نباید بیش‌تر از 50 گرم باشد.

سدیم زیاد یکی دیگر از مضررات اشپل است. میزان مصرف رزانه سدیم برای یک فرد سالم ۲۳۰۰ میلی گرم است. اما هر ۲۸ گرم خاویار ۴۲۰ میلی گرم سدیم دارد. پس برای مصرف خاویار باید این مسئله را مدیریت کرد. اما تخم ماهی‌های دیگر مثل ماهی سفید، به ازای هر ۲۸ گرم، ۴۵ میلی گرم سدیم دارد. که مصرف آن تا 50 گرم مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

نکات مهم آماده سازی و نگهداری اشپل ماهی

طرز نگهداری اشپل ماهی و پخت آن کمی نیاز به دقت دارد. برای اینکه نتیجه آشپزیتان دلچسب باشد، به نکاتی که در ادامه اشاره می‌کنیم دقت کنید.

• اشپل را حتما از فروشگاه‌های معتبر بخرید. اشپل سالم و تازه شفاف است.
• اگر خودتان اشپل را از شکم ماهی در می‌آورید، مراقب پرده نازک آن باشید تا هنگام پاک کردن پاره نشود.
• برای آماده کردن، پرده نازک روی آن‌ها را پاره کرده و اشپل‌ها را با آب سرد آبکش کنید‌.
• برای پخت غذا با اشپل بهتر است آن‌ها را کاملا هم زده و جدا کنید تا باز شده و یکدست شوند.
• سعی کنید برای پخت اشپل یا سرخ کردن آن، از روغن استفاده نکنید. این توصیه بدلیل کلسترول بالای اشپل و کالری زیاد آن است.
• بهتر است اشپل را با ترشیجات محلی یا زیتون مصرف کنید.
• تخم ماهی تا 2 روز در یخچال و 2 ماه در فریزر قابل نگهداری است.
• در طرز تهیه اشپل ماهی می‌توانید از تخم گشنیز، فلفل سیاه، کاری، پاپریکا، نعنا و شنبلیله خشک؛برای گرفتن بوی زهم آن، استفاده کنید.

حالا که با فواید و نکات پخت اشپل ماهی آشنا شدید، برویم سراغ آموزش طرز نگهداری اشپل ماهی و پخت این ماده مغذی که خودتان به راحتی می‌توانید در خانه درست کنید. مصرف اصلی اشپل به عنوان مخلفات است که همراه گردو، زیتون، باقالی و سیر سرو می‌شود. برای این نوع سرو، باید آن را شور کرد. پس اول برویم سراغ یادگیری نحوه شور کردن.

چگونه اشپل شور درست کنیم؟

مواد لازم:

• اشپل
• کاغذ روغنی
• نمک

مراحل تهیه:

طرز نگهداری اشپل ماهی به مدت طولانی شور کردن آن است، باید شور کردن آن را به درستی انجام دهیدتا مدت طولانی در یخچال نگهداری کنید. بدون شور کردن، تخم ماهی فقط چند روز قابل نگهداری است و اگر بیش‌تر از آن بماند، خراب می‌شود.

طرز تهیه اشپل ماهی شور به این صورت است که قبل از هر کاری باید اشپل تازه و باکیفیت تهیه کنید. تخم ماهی‌های شمالی و جنوبی برای درست کردن اشپل شور مناسب هستند. اگر خودتان اشپل را از شکم ماهی خارج می‌کنید، مراقب باشید هیچ آسیبی نبینند. یا اگر بصورت آماده تهیه می‌کنید حتما بررسی کنید که کاملا سالم باشند.

برای آماده کردن اشپل‌ها؛ آن‌ها را داخل آبکش ریخته و با آب سرد بشورید و اجازه دهید آبشان کاملا کشیده شود. پس از خشک شدن آب اشپل‌ها، کاغذ روغنی را پهن کرده و روی آن را با نمک پر کنید. اشپل‌ها را روی نمک خوابانده و روی آن‌ها نمک بریزید. حواستان باشد؛ هیچ جای آن‌ها نباید بدون نمک بماند. بعد از اینکه اشپل‌ها را با نمک پوشاندید، کاغذ را دور آن‌ها بپیچید. طوری که بعد از پیچیدن کاغذ نمک بیرون نریزد. سپس آن‌ها را داخل کیسه فریزر گذاشته و به مدت 15 تا 20 روز درون ظرف در بسته، در یخچال نگه دارید تا شور شده و رنگشان نارنجی شود.

نکته مهم درست کردن اشپل شور، نمک زیاد آن است. اگر مقدار نمک کم باشد، اشپل‌ها خراب خواهند شد. پس حتما روی آن‌ها را با نمک کافی بپوشانید.

طرز نگهداری اشپل ماهی بعد از گذشت دو هفته و شور شدن اشپل‌ها به این صورت است که؛ ابتدا نمک آن‎ها را جدا کرده و کاغذشان را تعویض کنید. سپس دوباره در ظرف درب دار داخل یخچال نگهدارید. هنگام مصرف، مقدار لازم از آن را بریده و با آب سرد بشوید تا نمک‌های اضافی آن شسته شود و کنار کباب به همراه سیر و گردو سرو کنید.

خوراک اشپل ماهی با سبزیجات

مواد لازم:

• 250 گرم اشپل
• 250 گرم سبزی( پیازچه، سیر، جعفری، نعناع)
• روغن
• یک عدد فلفل تند
• گردو آسیاب شده ۴ قاشق غذا خوری
• پیاز متوسط۱ عدد
• رب انار یک ۱ قاشق غذا خوری
• سبزی (نعناع،جعفری، سیر) به مقدار لازم
• نمک و فلفل به مقدار لازم

مراحل پخت خوراک اشپل ماهی:

ابتدا اشپل‌ها را کاملا از هم باز کرده و رگ و پی آن‌ها را بگیرید تا کاملا جدا شوند.

سپس پیاز را رنده کرده و به همراه گردو به اشپل‌ها اضافه کنید. برای گرفتن بوی اشپل ماهی، در این مرحله رب انار اضافه کنید و ظرف را کنار بگذارید.

حالا روغن را داخل ماهیتابه بریزید(یادتان باشد برای پخت اشپل از روغن بسیار کمی استفاده کنید). اشپل‌ها را داخل ماهیتابه ریخته و به آن‌ها ادویه اضافه کنید.

مواد را تفت دهید تا سرخ شوند. بعد از اینکه تا حدودی سرخ شدند، سبزی را اضافه کنید و تا سرخ شدن کامل مواد، به تفت دادن ادامه دهید.

یادتان باشد در طرز تهیه اشپل ماهی، نکته مهم تفت دادن مداوم است تا ته نگیرد. خوراک اشپل را می‌توانید با نان و زیتون سرو کرده و نوش جان کنید.

اشپل لقمه

مواد لازم:

• اشپل 250 گرم
• برنج کته ۵ قاشق غذاخوری
• پیاز ۱عدد
• گردو ۷عدد آسیاب شده
• سیر ۶ حبه رنده شده
• رب انار ۱قاشق غذاخوری
• سبزی (شامل گشنیز،نعنا،پونه و تره ساطوری شده) ۱۰قاشق غذاخوری
• تخم مرغ ۳عدد
• نمک و فلفل به میزان لازم
• روغن
• نان به میزان لازم

مراحل پخت لقمه:

طرز تهیه اشپل ماهی در قدم اول باز کردن آن است. ابتدا پرده اشپل‌ را بریده و بافتش را با چنگال باز کنید.

سپس همراه برنج، پیاز، گردو، سیر، رب انار، سبزی، تخم مرغ و ادویه خوب ورز دهید تا یکدست شود.

حالا وقت آن رسیده تا مواد را بپزید، برای این کار مواد را داخل ماهیتابه دردار ریخته و با شعله ملایم بپزید.

بعد از آماده شدن مواد، آن را داخل نان دلخواهتان ریخته و لقمه کنید. برای اینکار می‌توانید از نان باگت یا نان لواش استفاده کنید.

اگر این غذا را برای کودک دلبندتان درست می‌کنید، بهتر است آن را داخل خمیر پیراشکی ریخته، به شکل دلخواه بپیچید و کمی داخل فر بگذارید تا آماده شود.

اشپل ماهی سرخ شده

مواد لازم:

• اشپل به مقدار لازم
• پیاز: یک عدد
• آب نارنج: یک استکان
• روغن
• ادویه

مراحل پخت:

ابتدا یک عدد پیاز درشت را ریز خرد کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی شود.

بعد از طلایی شدن پیازها، اشپل را اضافه کنید و خوب هم بزنید تا بافت آن باز شود.

همینطور به تفت دادن ادامه دهید تا خوب سرخ شه و طلایی شود. سپس ادویه‌ دلخواهتان را اضافه کنید.

مرحله آخر اضافه کردن آب نارنج است. بعد از اینکه آب نارنج را اضافه کردید در ماهیتابه را بسته و اجازه دهید با شعله کم بپزد.

اشپل سرخ شده را با کته برنج ایرانی و دوغ محلی میل کنید. نوش جان

در روز‌های آتی، چند دستور پخت دیگر اشپل ماهی را آموزش خواهیم داد. پس با ماهی مشتا همراه باشید و نظرات ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید. ماهی مشتا با عرضه ماهی و میگوی تازه جنوب، در خدمت تمامی هم وطنان عزیز در سراسر ایران می‌باشد. برای سفارش ماهی کافی است در سایت ثبت نام کرده و ماهی مورد نظرتان را از فروشگاه ماهی مشتا به سبد خریدتان بیفزاید تا بعد از 48 ساعت درب منزل تحویل بگیرید. اگر تهرانی هستید، سفارشات عرض 24 ساعت بدستتان خواهد رسید.